گیرندهها
همۀ انسانها، حیوانات و موجودات زنده که حس شنوایی دارند گیرنده در نظر گرفته میشوند. علاوه بر این، تجهیزات الکتروصوتی[1] نظیر میکروفن نیز گیرنده صدا محسوب میشوند و در دریافت اصواتی که انسان قادر به شنیدن آنها نیست و تبدیلِ امواج صوتی به علائمِ الکتریکی و توالیهای عددی، بهمنظور پردازش در آینده، به ما کمک فراوانی میکنند.
بهمانند منابع، سادهترین نوعِ گیرنده را نقطهای و همهسویه مینامند؛ به این معنی که صدا را از تمامی جهات، بهطور یکسان، دریافت میکند. بهطور معمول، پارامترهای صوتی اتاق را با میکروفنهای همهسویه اندازهگیری میکنند. در این حالت، هر نوع اطلاعاتی در یک کانال ذخیره میشود.
با اینحال، وقتی میخواهیم چگونگی کارکرد شنوایی انسان در فضایی خاص را تشریح کنیم، باید گیرنده را «دوگوشی»[2] در نظر بگیریم؛ یعنی گوش چپ و گوش راست و شکلِ سر، همگی، باید با هم بهحساب بیایند. شنیدن با دو گوش تفاوت بسیاری با دریافت اصوات از تمامی جهات دارد؛ بنابراین اطلاعات صوتی در کانال دو ذخیره میشوند.
هندسه
سادهترین شکل کلاس درس در مدارس ابتدایی، دستکم، 6 سطح دارد (مگر اینکه بخواهیم در داخل هرم درس بخوانیم…). تمامی سطوح در بازتاب صوت از منبع به گیرنده سهیم هستند که در نتیجه، اثری مرکب ایجاد میکنند. این اثر در هر اتاقی فرق میکند.
قسمت کوچکی از صدا، بعد از انتشار از منبع، مستقیماً به گیرنده میرسد (خط قرمز در شکل زیر). فقط یک خط است که منبع را مستقیماً به گیرنده وصل میکند. بنابراین، فقط یک صوتِ مستقیم وجود دارد. اگر فرض کنیم که منبعی همهسویه داشته باشیم، آنگاه صدا، بهطور یکسان، به تمامی جهات پخش میشود که در نهایت، به دیوارههای اتاق برخورد میکند و تغییر جهت میدهد. سرانجام، بسیاری از بازتابها در زمانهای متفاوت و بعد از صوت مستقیم، به گیرنده میرسند و «بازتابنگار»[3] را شکل میدهند. در شکل زیر، خط آبی نشاندهندۀ بازتاب مرتبۀ اول است؛ چون صدا، پیش از آنکه به گیرنده برسد، به یک دیوار برخورد کرده است. از سویی دیگر، خط قرمز نشاندهندۀ بازتاب مرتبۀ دوم است؛ چون صدا، پیش از آنکه به گیرنده برسد، به دو دیوار برخورد کرده است.
[1] electroacoustic
[2] binaural
[3] reflectogram
بازتاب آینهای در برابر بازتاب پراکنده. تصویر برگرفته از تحقیق جیانیجی46.[1]
بهمانند ضریب جذب، ضریب پراکندهسازی نیز عددی بین 0 تا 1 است و بهصورت کسری از انرژی صوتی بازتابشده تعریف میشود که در جهاتی تصادفی پراکنده شده است (جهتی متفاوت با زاویۀ بازتاب آینهای). بهعبارت سادهتر، اگر زاویۀ صوت بازتابشده با زاویۀ برخورد روی سطح صاف برابر باشد، ضریب پراکندهسازی 0 خواهد بود. از سویی دیگر، اگر همۀ انرژی بهطور تصادفی بازتاب یابد، ضریب پراکندهسازی 1 است.
مرجع : https://odeon.dk/learn/articles/room-acoustics
ترجمه : تیم باندل سی جی
مباحثی که در ادامه خواهید خواند …
- بازتابهای ابتدایی و تأخیری
- مصالح
- پاسخ-ضربه
- فرق آکوستیک اتاق و آکوستیک بنا چیست؟
- چگونه میتوان از ODEON برای آکوستیک اتاق استفاده کرد؟
- شیوۀ منبع تصویر
- شیوۀ پراکندهسازی ابتدایی
- شیوۀ رادیوسیتی پرتو
- از مدل سهبُعدی تا ODEON
- پدیدههای مرسوم آکوستیک اتاق که ODEON پیشبینی میکند
- پژواک
- پژواک لرزشی
- متمرکز شدن
- اثر زمزمه در گالری